Kol 1,11-17 (NPD)

Wpatrując się w Jego potęgę i chwałę, owocujcie wytrwałością i cierpliwością oraz radosnym dziękczynieniem składanym Ojcu, który uzdolnił was do otrzymania udziału w obiecanym dziedzictwie w światłości. Bądźcie świadomi, że to Bóg wyrwał nas z mocy ciemności i przeniósł pod panowanie(*1) umiłowanego Syna, w którym dokonał naszego odkupienia(*2) i uwolnienia z mocy grzechu(*3). W Nim też objawił swoją naturę i dlatego tylko On jest jedynym obrazem(*4) niewidzialnego Boga, praprzyczyną wszelkiego stworzenia(*5). W Nim bowiem zaistniało wszystko, co tylko zostało stworzone, zarówno w Niebiosach, jak i na Ziemi: byty widzialne i niewidzialne, trony, panowania, zwierzchności i władze. Wszystko dokonało się przez Niego i dla Niego. Dlatego ON JEST(*6) przed wszystkim i wszystko jedynie w Nim ma swój cel, sens i miejsce.
══════════
(*1) Gr. basileia. Słowo to może oznaczać zarówno królewską władzę, jak i samo królestwo. Jezus wyraźnie powiedział, że Boże Królestwo nie jest wyłącznie obietnicą przyszłości. Ono jest w duchowy sposób dostępne już teraz – por. Łk 17,21. Jest to stan panowania Boga w sercach ludzi (por. Rz 14,17; 1 Kor 4,20).

(*2) „Odkupienie” (wykupienie) – termin prawny, oznaczający w tamtych czasach wykupienie niewolnika z niewoli. Tu użyty został w odniesieniu do ludzi, których Jezus wykupił z niewoli grzechu i śmierci. Więcej w Komentarzu NPD → Odkupienie.

(*3) Uwolnienie z mocy grzechu i odkupienie, którego dokonał Bóg, nie jest wartością samą w sobie, ale ściśle się wiąże z osobą Chrystusa. Poza Nim nie jest ono dostępne. Odkupienie wiąże się także ściśle z uwolnieniem spod władzy ciemności (tak jak wykupienie niewolnika). Jednak na tym nie kończy się proces zbawienia. Po uwolnieniu spod władzy grzechu musi się dokonać proces uświęcenia, bez którego nikt nie ujrzy PANA (por. Hbr 12,14). Celem tego etapu procesu zbawienia jest uwolnienie człowieka od podatności na wpływy grzechu, a więc dostosowanie go do rzeczywistości Bożego Królestwa.

(*4) Inaczej: „wizerunkiem” – gr. eikon (ikona, obraz, wizerunek) – jest to pojęcie, którego Bóg użył w drugim przykazaniu. Zabronił w nim czynienia jakichkolwiek rzeźb i wizerunków czegokolwiek, co znajduje się na niebie czy na ziemi, w wodach czy pod ziemią, i oddawania temu boskiej czci (por. Wj 20,4-5 i Rz 1,24-25). Chrystus jest jedynym odzwierciedleniem niewidzialnego Boga. I nie chodzi tu o Jego fizyczne wyobrażenie, ale o Jego wizerunek duchowy (czy – jakbyśmy to dziś powiedzieli – portret psychologiczny). Patrząc na charakter Chrystusa, Jego sposób postępowania, Jego decyzje, Jego odnoszenie się do innych, poznajemy prawdziwy charakter (obraz) Boga (por. Hbr 1,3). O ile więc człowiek został stworzony na Boże podobieństwo (por. Rdz 1,26), o tyle Chrystus, łączący w sobie naturę człowieka i Boga, jest najdoskonalszym wizerunkiem Boga w ciele człowieka.

(*5) Gr. Prototokos. Niektórzy tłumaczą jako „Pierworodny”, co jest przekładem dosłownym, ale nie jedynym możliwym. Słowo to, jako złożenie, pochodzi od protos („nadrzędny”, „pierwszy”) oraz od tikto („wywołać”, „wydawać”, „rodzić”). Może więc oznaczać „pierwszy owoc”, „pierwsze dziecko” (rdzeń wskazujący na zwierzchność i nadrzędność znalazł swoje odzwierciedlenie w prawie pierworództwa, które stanowiło, że pierworodni synowie mieli nadrzędne prawa i przywileje w stosunku do pozostałego rodzeństwa), jak również „nadrzędną przyczynę” i „źródło pochodzenia” (stworzenia). Kontekst wyraźnie pokazuje, że tu chodzi właśnie o to znaczenie. Taki jest też zresztą szerszy kontekst NT – np. J 1,1-5 czy Ef 1,3-10. Niestety wyznawcy wielu kultów (np. świadkowie Jehowy czy mormoni), trzymając się przekładu dosłownego, wyciągają z takiego tłumaczenia fałszywe wnioski. Twierdzą mianowicie, że Chrystus w swej Boskiej, duchowej naturze nie istniał od zawsze, ale został kiedyś stworzony przez Ojca. Takie zniekształcenie przesłania NT jest tylko jednym z przykładów na to, że dosłowne przekłady potrafią zgubić myśl zasadniczą. Kluczem do rozstrzygnięcia jest zawsze kontekst. Zatem w wersecie 18, wraz ze zmianą perspektywy na ziemską, zmienia się kontekst użycia słowa Prototokos. Tu można je zacząć odczytywać jako wyjaśnienie skutków Tajemnicy Wcielenia (a więc fizycznego narodzenia się Jezusa na Ziemi). Odwieczny i nieskończony Chrystus – praprzyczyna wszystkiego – rodząc się w ludzkim ciele (w ludzkiej naturze, jako Jezus), stał się pierwszym człowiekiem narodzonym z Bożego Ducha. On również jako pierwszy z duchowo narodzonych (a więc duchowo pierworodny), wszedł pierwszy do Bożego Królestwa (por. także Ps 89,28).

(*6) Wyróżnienie ON JEST podkreśla nieograniczoną i nieskończoną ciągłość istnienia Boga, który objawił się w Chrystusie (por. J 1,1 a także Hbr 13,8).

Jr 17,9-10 (NPD)

9 września 2024

Jr 23,21-24 (NPD)

9 września 2024